มีสัญชาติไทย แต่ถ้าแปลงสัญชาติต้องได้สัญชาติไทยมาแล้วไม่น้อยกว่า 5 ปี

มีอายุไม่ต่ำกว่า 18 ปีในวันเลือกตั้ง

มีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านในเขตการเลือกตั้งมาแล้วเป็นเวลาติดต่อกันไม่น้อยกว่า 90 วัน นับถึงวันเลือกตั้ง

บทบาทของพลเมืองในการตรวจสอบการเลือกตั้ง

14 พฤษภาคม 2566 เวลา 08.00-17.00 น. รับบัตรเลือกตั้ง 2 ใบ เข้าคูหากากบาท แบบแบ่งเขตฯ เลือกคนที่รัก แบบบัญชีฯ เลือกพรรคที่ชอบ

ประชาธิปไตย ต้องมีการเลือกตั้ง

• การเลือกตั้ง หมายถึง กิจกรรมและกระบวนการได้มาซึ่งตัวแทนของประชาชนที่ประชาชนเลือกจากผู้สมัครรับเลือกตั้ง เพื่อให้ไปทำหน้าที่แทนตน
• การเลือกตั้งเป็นองค์ประกอบที่สำคัญสำหรับการปกครองระบอบประชาธิปไตย เพราะเป็นเครื่องมือที่แสดงให้เห็นว่าอำนาจอธิปไตยนั้นเป็นของประชาชนอย่างแท้จริง โดยประชาชนเป็นผู้ใช้อำนาจนั้นผ่านทางผู้แทนของตนในการปกครองและบริหารประเทศ
• การเลือกตั้งจึงเป็นการแสดงซึ่งเจตนารมณ์ของประชาชนในการมีส่วนร่วมเพื่อพัฒนาประเทศผ่านตัวแทนของตนที่ไว้ใจ
• การเลือกตั้งของประเทศไทย สามารถแยกได้ 2 ระดับ
  • ระดับชาติ ประกอบด้วย การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) และ การได้มาซึ่งสมาชิกวุฒิสภา (ส.ว.)
  • ระดับท้องถิ่น ประกอบด้วย องค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) เทศบาล (ทน./ทม./ทต.) องค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) และการปกครองรูปแบบพิเศษอีก 2 แห่ง คือ กรุงเทพมหานคร และ เมืองพัทยา
• สำนักพัฒนาเครือข่ายการเลือกตั้ง. (2565). คู่มือประชาชน “พลเมืองคุณภาพ” (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง.

การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย แก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2564

• ส.ส. จำนวน 500 คน
• แบ่งเขตเลือกตั้ง 400 คน (400 เขต ๆ ละ 1 คน รวม 400 คน)
• บัญชีรายชื่อ 100 คน (1 บัญชี/พรรค ใช้เขตประเทศเป็นเขตเลือกตั้ง)
• บัตรเลือกตั้ง 2 ใบ (ระบบผสมเสียงข้างมาก)
• แบ่งเขตเลือกตั้ง 1 ใบ
• บัญชีรายชื่อ 1 ใบ
• เวลาลงคะแนน 08.00-17.00 น.

หน้าที่และอำนาจของ ส.ส.

• • ออกกฎหมายเพื่อประโยชน์ของประเทศชาติและประชาชน
  • เป็นผู้เลือกผู้ที่จะดำรงตำแหน่งเป็นนายกรัฐมนตรีจากการเสนอของพรรคการเมือง
  • ควบคุมการบริหารราชการแผ่นดินของคณะรัฐมนตรี เช่น ตั้งกระทู้ถาม เปิดอภิปรายไม่ไว้วางใจ
  • พิจารณาจัดสรรงบประมาณแผ่นดินเพื่อพัฒนาประเทศ
  • นำปัญหาความเดือดร้อนและความต้องการของประชาชนเสนอต่อรัฐบาลเพื่อแก้ไข

หน้าที่และอำนาจของ ส.ว.

• • พิจารณายังยั้งร่างกฎหมายที่ขัดต่อประโยชน์ของประเทศชาติและประชาชน
  • ควบคุมการบริหารราชการแผ่นดินของคณะรัฐมนตรี หรือให้คณะรัฐมนตรีชี้แจงข้อเท็จจริงโดยไม่มีการลงมติ
  • ให้ความเห็นชอบการแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่งตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ ผู้ดำรงตำแหน่งในองค์กรอิสระ และผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน
  • นำปัญหาความเดือดร้อนและความต้องการของประชาชนเสนอต่อรัฐบาลเพื่อแก้ไข

ลักษณะของผู้แทนที่ประชาชนควรเลือก

• มีความรู้ ความสามารถ รู้งาน รู้หน้าที่
• มีจิตสำนึกสาธารณะ เห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวม
• มีวิสัยทัศน์ รับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น
• มีการดำเนินชีวิตที่ดี มีวินัยและรับผิดชอบต่อครอบครัว ชุมชนและสังคม
• มีประวัติดี โปร่งใส ไม่เคยทุจริต ไม่มีหนี้สินล้นพ้นตัว
• มีมนุษยสัมพันธ์ดี เข้าถึงประชาชน
• มีคุณธรรม จริยธรรม ซื่อสัตย์สุจริต
• มีความเข้มแข็งและกล้าทำในสิ่งที่ถูกต้องเพื่อส่วนรวม
• มีความสามารถในการถ่ายทอดองค์ความรู้
• มีอุดมการณ์ ยึดหลักการประชาธิปไตย

(คู่มือประชาชน : พลเมืองคุณภาพ)

เอกสารอ้างอิง

• สำนักพัฒนาเครือข่ายการเลือกตั้ง. (2565). คู่มือประชาชน “พลเมืองคุณภาพ” (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง.